... به انسان، حقیقی است. او برخلاف اشاعره، میان فعل و مفعول فرق گذاشته ... و با اراده خویش، به فعلیتحقق می‌بخشد که برای بقای ... جزء علت تامه برای تحققفعل اوست، فاعل مختار اعمال خود است؛ ولی ... یکی از اجزای علت تامه تحققفعل آدمی مقبول‌اند و انسان ...
... بودند که تنها فعلحقیقی انسان، کنشهای درونی یا افعال قلبی او، چون ... ، نیز در دایره افعالِحقیقیِ انسان جای دارد. ... فعلحقیقی انسان از دیدگاه متکلمان ... اعتقاد بشر بن معتمر افعال متولده نیز افعالحقیقی انسان اند. بِشر با ...
... که فعل انسان حقیقتا به خود او مستند است، و او فاعلحقیقیفعل خویش ... قدرت و اختیار انسان در تحققافعال او هیچ گونه تاثیری ندارد ... آن که قدرت او در تحققفعل تاثیری داشته باشد، علاوه بر ... اراده او داشته و او حقیقتافاعل کارهای خود می‌باشد (بنابراین ...
... است خداوند فاعلحقیقی همه افعال است و این تعمیم شامل فعل صادر شده ... . از دیدگاه او خالق و فاعلحقیقی هر چیز خداوند است. وی ... کرده‌اند و انسان را فاعلحقیقی عمل خود شمرده‌اند، مردود ... آنگاه به معنی حقیقی، استطاعت است که به فعلی که با آن ...
... توان «فعل» نامید، اما اراده در حقیقت، یک فعل نفسانی است ... نخواهد بود. چراکه تحقق خارجی و بالفعل مطلوب هنوز حاصل ... صادر می‌شود، در حقیقتفاعل آن، نفس انسان است. ... انجام می‌شوند، در حقیقتافعال نفس ما هستند که ... شود، فاعلحقیقی آن روح است و همه این افعال، فعل نفس ...
... سخن ابوالبرکات این است که فاعلحقیقی و خالقِ مباشر همه موجودات ... خداوند فقط خالقِ مباشر و فاعلحقیقی یک چیز (= عقل اول) باشد ... شیء است، مبدأ اول را فاعلحقیقی می‌دانند و سلسله عقول ... حقیقی جسم، اتصال اضافی و عرضی دیگری داریم که همان اتصال بالفعل ...
... که به اختیار خود فاعلِافعالِ خویش گردد، امری که ... آملی نتیجه می‌گیرد که فعلفعلِ خداست، اما از محل ... او مبنی بر «الفعلُفِعْلُ اللهِ وَ هوَ فِعْلنا» همان سخن ... احساسِ اختیار در مرتبۀ جبر تحقیقْ نتیجۀ وحدت‌گرایی است. ... وجود در می‌یابند که فاعلحقیقی خداست و حس ...
